Bilinçli yatırımcılar borsada yatırım yapmadan önce şirketlerle ilgili değerlendirme yaparlar. Bu değerlendirmeler arasında yatırılan sermayenin getirisi anlamına gelen kısaca roic (Return On Invested Capital) vardır.
Roic Nedir?
Roic bir şirket için kullanılan sermayenin yüzdesel getirisini vererek karlılık ve performansını ölçmeye yarayan önemli bir rasyodur.
ROIC, bir işletmenin yatırımcılarına sağladığı getiriyi ölçmek için kullanılan önemli bir göstergedir ve işletmenin yatırım potansiyelini değerlendirmede yardımcı olabilir.
Şirketi fonlayanların yatırdıkları sermaye karşılığında ne kadar kazanç sağladıklarını gösterir de diyebiliriz.
Roic oranının yüksek olması şirketin varlıklarını verimli olarak kullandığını da gösteren önemli bir göstergedir. Geçmiş dönemlerle kıyaslama yaparak yatırım yaptığınız ya da yapmak istediğiniz şirketin performansını da inceleyebilirsiniz.
Roic Değeri Nasıl Hesaplanır?
ROIC (Return on Invested Capital), yatırılan sermayenin ne kadar karlı olduğunu ölçmek için kullanılan bir finansal göstergedir. ROIC, bir şirketin işletme faaliyetlerinden elde ettiği net işletme karını, şirketin yatırılmış sermayesine bölerek hesaplanır.
ROIC = Net İşletme Karı / Yatırılmış Sermaye
Net işletme karı, işletmenin faaliyetlerinden elde ettiği karların, işletmenin faaliyetleri için gerekli olan masraflar ve vergiler düşüldükten sonra kalan tutardır.
Yatırılmış sermaye ise, işletmenin faaliyetleri için kullanılan öz sermaye ve borç toplamıdır.
ROIC hesaplaması;
- İşletmenin gelir tablosundan net işletme karını bulun.
- İşletmenin bilançosundan öz sermaye ve toplam borcu bulun.
- Toplam yatırılmış sermayeyi hesaplamak için, öz sermaye ve toplam borcu toplayın.
- ROIC hesaplaması için, net işletme karını yatırılmış sermayeye bölün.
Örneğin, bir işletmenin net işletme karı 100.000 TL ise, öz sermayesi 500.000 TL ve toplam borcu 200.000 TL ise, yatırılmış sermaye 700.000 TL’dir. Bu durumda ROIC hesaplaması aşağıdaki gibi yapılabilir:
ROIC = Net İşletme Karı / Yatırılmış Sermaye ROIC = 100.000 TL / 700.000 TL ROIC = 0,143 veya %14,3
Bu işletmenin ROIC değeri %14,3’tür, yani her yatırılan TL için işletme, %14,3 kar elde etmiştir.
Sizler için aşağıdaki görselde roic oranı son 5 yılda %10un üzerinde olan ulusal endeks hisselerini yayınladık. Hiç bir hisse tavsiyemiz yoktur.
Roic Değerinin Yüksek Olması Nedir?
Şirketin ROIC değerinin yüksek olması, şirketin yatırımcılarına yüksek getiri sağladığı anlamına gelir.
Yüksek ROIC, şirketin yatırımlarını verimli bir şekilde kullandığı ve yatırımcıların sermayelerine karşı yüksek bir getiri elde ettiği anlamına gelir.
Yüksek ROIC değerleri, bir şirketin uzun vadeli karlılığına işaret eder ve ayrıca şirketin sermayesinin verimli kullanımını da gösterir.
Bu nedenle, yatırımcılar, yüksek roic değerlerine sahip şirketleri portföylerine eklemeyi tercih ederler.
Bununla birlikte, yüksek roic değeri tek başına yeterli bir gösterge değildir.
Yatırımcılar, ROIC değerinin yanı sıra, şirketin nakit akışı, borçluluk durumu, yönetim kalitesi, pazar payı ve büyüme potansiyeli gibi diğer faktörleri de göz önünde bulundurmalıdırlar.
Tüm bu faktörlerin bir arada değerlendirilmesi, yatırımcılara doğru yatırım kararlarını vermede yardımcı olacaktır.
Roic Değeri Yüksek Hisseler;
Roic Değerinin Düşük Olması Nedir?
Şirketin roic değerinin düşük olması, şirketin yatırımlarından elde ettiği getirinin, kullanılan sermayenin düşük olduğu anlamına gelir. Bu da şirketin yatırımlarının verimsiz olduğunu gösterir.
ROIC değeri düşük olan bir şirketin, yatırımcıların sermayelerine karşı yeterli getiri sağlayamadığı anlamına gelir. Bu nedenle, yatırımcılar düşük ROIC değerlerine sahip şirketleri portföylerine eklemekten kaçınırlar.
Düşük ROIC değerleri, bir şirketin uzun vadeli karlılığına zarar verebilir ve ayrıca şirketin sermayesinin verimsiz kullanımını da gösterir.
Ancak, yatırımcılar, düşük ROIC değerlerinin tek başına yeterli bir gösterge olmadığını unutmamalıdırlar.
Düşük ROIC değerine sahip bir şirket, diğer faktörler (örneğin, sektördeki rekabet, yönetim kalitesi, borçluluk durumu, nakit akışı, büyüme potansiyeli vb.) göz önüne alındığında yine de iyi bir yatırım fırsatı olabilir.
Şirketlerin ROIC değerlerini artırmaları için, yatırımlarını daha verimli hale getirmeleri ve sermayelerini daha akıllıca kullanmaları gerekmektedir.
Şirketler Roic Değerini Nasıl Artırır?
Roic değerinin artması, şirketin yatırımlarından daha yüksek getiri elde etmesi ve kullanılan sermayenin verimli bir şekilde kullanılmasıyla mümkündür.
ROIC değerini artırmak için şirketler aşağıdaki yöntemleri kullanabilirler:
- Yatırımların verimliliğini artırmak: Şirketler, yatırımlarının getirisini artırmak için işletmelerini optimize etmeli, verimsiz işletmeleri elden çıkarmalı ve karlı işletmelerini büyütmelidir.
- Yatırımları daha seçici yapmak: Şirketler, yatırımları seçerken daha dikkatli olmalı ve yatırım yapacakları projelerin potansiyel getirisini ve riskini doğru bir şekilde analiz etmelidir.
- Nakit yönetimini iyileştirmek: Şirketler, nakit yönetimlerini geliştirerek, yatırımlarını finanse etmek için daha az borç kullanabilir ve finansal esnekliklerini artırabilirler.
- Sermaye maliyetini düşürmek: Şirketler, sermaye maliyetlerini düşürerek, yatırımlarından elde edecekleri getiriyi artırabilirler. Bu, düşük maliyetli borç kullanımı, özkaynak kullanımını artırma veya hisse geri alımı gibi yöntemlerle sağlanabilir.
- Yatırımcıların beklentilerine uygun performans göstermek: Şirketler, yatırımcıların beklentilerine uygun performans göstererek, hisselerinin piyasa değerini artırabilirler.
- Şirketin büyüme potansiyelini artırmak: Şirketler, büyüme potansiyellerini artırmak için yeni ürünler, hizmetler veya pazarlara girebilirler. Bu, uzun vadede yatırımların getirisini artırmaya yardımcı olabilir.
